16 mei

Chaim Weizmann wordt gekozen tot eerste president van Israël (1948)

Op 16 mei 1948 wordt Chaim Weizmann gekozen tot de eerste president van de moderne staat Israël. Twee dagen eerder heeft David Ben-Goerion de staat Israël uitgeroepen.

Chaim Weizmann werd in Rusland geboren maar woonde het grootste deel van zijn leven in Groot-Brittannië. Hij studeerde chemie in Duitsland en werd in 1916 benoemd tot directeur chemische laboratoria van de Britse Admiraliteit. Door deze functie kwam hij in contact met minister van Buitenlandse Zaken Arthur Balfour.

Weizmann was een belangrijk figuur in de zionistische beweging. In 1901 had hij een Joods Nationaal Fonds opgericht. Doel van dit fonds was geld in te zamelen zodat in Palestina land kon worden gekocht. Het fonds werd onder meer financieel gesteund door de baron Edmond de Rothschild.

De beroemde Balfour-verklaring wordt voor een groot deel toegeschreven aan lobbywerk van Chaim Weizmann. In 1917 stuurde de Britse minister van Buitenlandse Zaken deze verklaring naar Lord De Rothschild, de leider van de Britse zionistische beweging. In het document stond:

Harer Majesteits regering staat welwillend tegenover de vestiging van een nationaal huis voor het Joodse volk in Palestina, en zal naar beste vermogen het bereiken van dit doel ondersteunen, waarbij het duidelijk moet zijn dat niets zal worden gedaan dat de burgerlijke en religieuze rechten van bestaande niet-Joodse gemeenschappen in Palestina kan schaden, of de rechten en politieke status die Joden genieten in enig ander land.

De Balfour-verklaring werd door de meeste sympathisanten van de zionistische beweging positief ontvangen. In de Arabische wereld werd echter woedend gereageerd. Daar werd de verklaring van Balfour gezien als een schending van de Britse belofte aan Sharif Hussein van Mekka. In 1916 had de Britse Hoge Commissaris in Caïro, Sir Henry McMahon, tegenover deze Sharif Hussein van Mekka aangegeven dat Groot-Brittannië bereid was de onafhankelijkheid van de Arabieren te erkennen en steunen.

In 1919 werd Weizmann president van de Zionistische Wereldorganisatie. Als president van deze organisatie wees hij de gewapende opstand in Palestina af. Hij was ook geen voorstander van illegale immigratie. Op 14 mei 1948 werd de staat Israël uitgeroepen. Chaim Weizmann werd tot eerste president gekozen. Tot aan zijn overlijden in 1952 bleef hij president van Israël. Chaim Weizmann overleed op 77-jarige leeftijd.

Boek: De geschiedenis van de Joden – Simon Schama
Lees ook: Chaim Weizmann (1874-1952)

The Spielberg Jewish Film Archive – The Vision of Chaim Weizmann

Verder op 16 mei:

• 

  1770 – De 14-jarige Marie Antoinette van Oostenrijk trouwt de 15-jarige Louis-Auguste, de latere koning Lodewijk XVI van Frankrijk.
• 1920 – Paus Benedictus XV verklaart de Franse vrijheidsstrijdster Jeanne d’Arc heilig.
• 1929 – De eerste Oscar-uitreiking.
• 1940 – De Duitse bezetters voeren de Midden-Europese Tijd en de zomertijd in Nederland in, in plaats van de tot dan toe gebruikelijke Amsterdamse Tijd.
• 1944 – Sinti en Roma in Auschwitz-Birkenau komen in opstand tegen dreigende massamoord door vergassing.
• 1960 – Demonstratie van de eerste laser door Theodore Maiman.
• 1975 – De Japanse Junko Tabei bereikt als eerste vrouw de top van de Mount Everest.
• 2002 – Ad Melkert stopt als partijleider van de PvdA.
• 2003 – Bij aanslagen in de Marokkaanse stad Casablanca vallen er vele tientallen doden en honderden gewonden.
• 2006 – Ayaan Hirsi Ali vertrekt uit de Tweede Kamer en op diezelfde dag maakt minister Verdonk bekend dat uit onderzoek was gebleken dat Ayaan Hirsi Ali ‘vooralsnog wordt geacht het Nederlanderschap niet te hebben verkregen’.