Op 20 december 1901, precies vijf jaar na het overlijden van de Zweedse wetenschapper Alfred Nobel, werden de eerste Nobelprijzen uitgereikt.
Alfred Nobel ontdekte rond 1867 het springstof (dynamiet). Dit ontketende een revolutie in de mijnbouw, wegenbouw en tunnelaanleg. Daarnaast deed hij nog andere ontdekkingen. Bij zijn dood had hij 355 patenten op zijn naam staan. Het succes van het dynamiet en enkele andere uitvindingen, maakten van Nobel een rijk man. Hij vestigde in elk continent een bedrijf. Toen hij in 1896 stierf aan een beroerte had hij 32 miljoen Zweedse kronen op zijn bankrekening staan.
Nobel bepaalde in zijn testament dat van de rente van zijn kapitaal elk jaar vijf Nobelprijzen moesten worden uitgereikt voor natuurkunde, scheikunde geneeskunde, literatuur en voor de vrede. De prijzen waren volgens zijn testament beschikbaar voor “hen die in het afgelopen jaar aan de mensheid het grootste nut hebben verschaft”.
