Ondertekening van het Plakkaat van Verlatinghe (1581)
Op 26 juli 1581 werd het zogenaamde Plakkaat van Verlatinghe ondertekend door de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden. Met het document, ook wel de akte van Afzwering genoemd, namen de noordelijke gewesten afstand van de Spaanse koning Filips II.
Het Plakkaat van Verlatinghe wordt ook wel gezien als de onafhankelijkheidsverklaring van de Nederlanden en een belangrijke voorloper van de Grondwet. Voor het eerst in de Tachtigjarige Oorlog kwamen de autoriteiten expliciet in opstand tegen de koning.
Het Plakkaat werd samengesteld vanuit de overtuiging dat vorst en volk een soort ongeschreven contract met elkaar hadden. Als de vorst zich als een tiran zou gedragen of in strijd met de rechten en vrijheden van de gewesten regeerde, dan kon hij worden afgezet. Volgens de Nederlandse gewesten had Filips II zijn rechten op de Nederlanden verspeeld. De verklaring werd ondertekend door gedeputeerden van Brabant, Gelre en Zutphen, Vlaanderen, Friesland, Holland, Zeeland, Mechelen en Overijssel. Vertegenwoordigers van deze gewesten stelden vervolgens een nieuwe eed van trouw aan de Verenigde Nederlanden op waarmee ze zich gelijk ontsloegen van de eed aan Filips II.
Na de ondertekening van het Plakkaat van Verlatinghe werd er niet onmiddellijk een republiek gevormd. De Staten Generaal gingen eerst nog op zoek naar een andere vorst. Toen er geen kandidaat werd gevonden, werd in 1588 besloten verder te gaan als republiek. Begin 2018 werd het historische document uitgeroepen tot pronkstuk van Nederland.
Lees ook: Het Plakkaat van Verlatinge – “De tirannie verdrijven”
…en: Stel ‘geboortepapieren van Nederland’ centraal voor Nederlands burgerschap
…en: Filips II van Spanje (1527-1598) – Hoofdrolspeler in de Nederlandse Opstand
Boek: De eerste onafhankelijkheidsverklaring
Meer Tachtigjarige Oorlog
Meer Vaderlandse geschiedenis
Verder op 26 juli:
- 1895 – Huwelijk van Marie Sklodowska en Pierre Curie.
- 1909 – In Catalonië begint de Tragische week, een opstand die hardhandig neer wordt geslagen.
- 1950 – Het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) wordt ontbonden.
- 1951 – De staat van oorlog tussen Nederland en Duitsland wordt beëindigd.
- 1953 – Fidel Castro, Cubaanse revolutionair valt de Moncada barakken aan, en lost daarmee het startschot voor de Cubaanse revolutie.
- 1958 – Als negenjarige prins wordt Charles tot Prins van Wales benoemd.
- 1977 – De dertienjarige David Morgan zwemt van Dover naar Calais.
- 1987 – De Ierse wielrenner Stephen Roche wint voor de eerste keer de Ronde van Frankrijk.