Op 29 oktober 1923 wordt met de proclamatie van een republikeinse grondwet de Turkse republiek gesticht. Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938) wordt de eerste president en blijft dat tot zijn dood in 1938. Na de stichting van de republiek wordt Ankara de hoofdstad van Turkije.
Mehmet IV, de laatste sultan van het Ottomaanse rijk
In 1918 was het Ottomaanse Rijk voorgoed ineen gestort nadat westerse mogendheden Istanbul waren binnengevallen. De Fransen en Britten verdeelden hierna grote delen van het Midden-Oosten. Groot-Brittannië nam Palestina over en Frankrijk eigende zich Syrië en Libanon toe. Op het Anatolische kernland van het Ottomaanse Rijk meenden Grieken, Italianen en Armeniërs aanspraak te kunnen maken.
Onder leiding van Mustafa Kemal Pasja, die na 1934 Kemal Atatürk heette, kwamen de Turken vanaf 1920 in verzet. Zijn Turks-nationalistische troepen bonden de strijd aan met de Grieken. In 1922 veroverden ze Izmir, een stad in het westen van het huidige Turkije die in 1920 bij het Verdrag van Sèvres aan de Grieken was toegewezen.
De laatste Ottomaanse sultan, Mehmet IV, had dit Verdrag van Sèvres tot frustratie van veel Turken geaccepteerd. Mede hierdoor steunden veel Turken de vrijheidsstrijd van Atatürk. Na de verovering van Izmir werd het nieuwe bewind erkend en met de de ondertekening van de Vrede van Lausanne werd de onafhankelijkheid van Turkije in 1923 hersteld. Een half jaar eerder was sultan Mehmet IV al afgezet waarmee er eind was gemaakt aan het sultanaat.
Atatürk in de jaren dertig
De republiek Turkije zag het levenslicht officieel op 29 oktober 1923 met de proclamatie van de republikeinse grondwet. Als president probeerde Atatürk hierna de cultuur en welvaart van zijn land te herstellen door flinke moderniseringen door te voeren. De vader van de Turken schafte het kalifaat af en zorgde voor scheiding tussen moskee en staat. Daarnaast nam hij het initiatief tot afschaffing van polygamie en breidde hij de rechten van de vrouw uit. Verder werd het openbaar onderwijs verbeterd, werd het Arabische schrift vervangen door Latijns en werden er moderniseringen doorgevoerd in de industrie.
In eigen land was Atatürk enorm populair. Buiten de landsgrenzen lag hij niet overal even goed. Zo werd hij door de Grieken vaak afgeschilderd als een moordenaar en verrader die de Grieken het recht ontnomen had op een ‘historisch erfdeel’, onder meer de vroegere stad Constantinopel (Isanbul). Onder de Armeniërs lag hij nog slechter. Velen van hen vonden dat Atatürk medeplichtig was aan de massamoorden op Armeniërs tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Turkije herdenkt de stichting van de republiek ieder jaar op 29 oktober. Deze zogenaamde Dag van de Republiek (Cumhuriyet Bayrami) is de nationale feestdag van het land. Enkele dagen later, op 10 november, staat Turkije letterlijk en figuurlijk een minuut stil bij de dood van Atatürk. De grondlegger van de republiek Turkije overleed op 10 november 1938.
Graf van Cyrus II de Grote539 v.Chr. – De Perzische koning Cyrus II de Grote komt in de stad Babylon aan, verslaat Nabonidus en eindigt de Babylonische ballingschap. Hij geeft de Joden toestemming om terug te keren naar de Juda.
