Willem van Oranje wordt neergeschoten door Balthasar Gerards (1584)
Op 10 juli 1584 werd Willem van Oranje met drie kogels om het leven gebracht door Balthasar Gerards. In de ogen van Gerards was Willem van Oranje een verrader omdat hij zich het lot aantrok van de protestanten die zich verzetten tegen de Spaanse overheersing van Nederland.
In 1580 was Willem van Oranje vogelvrij verklaard door de Spaanse koning Filips II. Dit omdat hij de koning had laten weten het niet eens te zien met de onderdrukking van de ketters (protestanten).
Balthasar Gerards hoorde in 1581 dat Willem van Oranje vogelvrij was verklaard en nam zich – als fel voorstander van het katholicisme – voor Willem te vermoorden. Of hij dit alleen besloot vanwege zijn liefde voor het katholicisme is niet helemaal duidelijk. Filips II had bij het uitspreken van de ban eveneens vastgesteld dat de moordenaar van Willem van Oranje 25.000 kronen zou ontvangen en bovendien in de adelstand zou worden verheven.
Gerards reisde naar Delft waar Willem van Oranje in het Prinsenhof verbleef. Hier schoot hij hem op 10 juli 1584 neer. Eén kogel raakte Willem van Oranje in de zij en een ander in de borst. Willem van Oranje zakte ineen en stierf.
Enige tijd geleden werd er veel gediscussieerd over de vraag of Willem van Oranje op slag dood was, of dat hij nog even leefde en dus tijd had om zijn beroemde laatste woorden uit te spreken. Volgens de overlevering zei de zwaargewonde Van Oranje nog het volgende voor hij stierf:
Heere Godt weest mijn siele ghenadich,
ick ben seer gequetst,
Heere Godt weest mijn siele,
ende dit arme volck ghenadich!…
Of in het Frans (de laatste zin):
Mon Dieu, mon dieu, ayez pitié de mon âme et de ce pauvre peuple.
Balthasar Gerards nam de benen maar werd al snel in de kraag gevat. Het liep niet goed af met de moordenaar. Hem wachtte een periode van gruwelijke martelingen. Balthasar Gerards werd uiteindelijk ook ter dood veroordeeld. Het vonnis werd op 13 juli 1584 voltrokken.
Zie ook: ‘Willem van Oranje was op slag dood’
Bio: Willem van Oranje (1533-1584) – Vader des Vaderlands
Bio: Balthasar Gerards (1557-1584) …en de moord op Willem van Oranje
Boek: Oranje tegen Spanje (1500-1648)
Boeken over de Vaderlandse geschiedenis
Verder op 10 juli:
- 138 – Keizer Hadrianus overlijdt na een hartstilstand in zijn villa in Baia. Na zijn dood wordt hij bijgezet in het mausoleum van Hadrianus (Engelenburcht).
- 1890 – Wyoming wordt een staat van de Verenigde Staten.
- 1940 – Begin van de slag om Engeland.
- 1943 – Begin van de geallieerde invasie op het Italiaanse eiland Sicilië.
- 1964 – Het Beatles album A Hard Day’s Night en de gelijknamige single komen uit in het Verenigd Koninkrijk.
- 1971 – Godfried Bomans begint een verblijf van één week op Rottumerplaat.
- 1974 – Arabische landen heffen hun olieboycot tegen Nederland op.
- 1985 – De Rainbow Warrior, het schip van Greenpeace, wordt door de Franse geheime dienst met twee landmijnen tot zinken gebracht in de haven van Auckland (Nieuw-Zeeland).
- 2003 – De ontwerp-grondwet van de Europese Unie wordt gepresenteerd.