Model voor de vlag van de Bataafse Marine – Dirk Langendijk, 1796 (Rijksmuseum Amsterdam)
Op 19 januari 1795 wordt de Bataafse Republiek uitgeroepen.
Enkele jaren na de Franse omwenteling in 1789 worden de Zuidelijke Nederlanden door Frankrijk onderworpen. De Fransen zijn namelijk in oorlog met Oostenrijk en Pruisen en de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën heeft zich aangesloten bij de anti-Franse coalitie. Aanvankelijk weet het Oostenrijkse leger de Fransen uit de Zuidelijke Nederlanden te verdrijven, maar in 1794 veroveren de Fransen, onder leiding van generaal Jean-Charles Pichegru, het gebied opnieuw.
Vlaggen van de Bataafse RepubliekPichegru stoot met zijn leger door tot aan de Waal en trekt vervolgens verder naar Utrecht. Die stad wordt op 16 januari 1795 bezet en drie dagen later volgt Amsterdam. Op deze dag, 19 januari 1795, wordt de Bataafse Republiek uitgeroepen. Een dag eerder is erfstadhouder Willem V met een vissersboot vanuit Scheveningen naar Engeland gevlucht.
De machtswisseling, waarbij zittende regenten worden vervangen door bestuurders met patriotse sympathieën, verloopt zonder bloedvergieten. Daarom wordt ook wel gesproken van een “fluwelen revolutie”. Nog diezelfde maand komen de zogenaamde Provisionele Representanten van het Volk van Holland voor het eerst bijeen en op de 31ste januari wordt de beroemde ‘Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Burger’ afgekondigd.
De Bataafse Republiek wordt een soort vazalstaat van Frankrijk.
